Het gevaar van anti-intellectisme en anti-waarheid in de kerk
Verder, broeders, al wat waar is, al wat eerbaar is, al wat rechtvaardig is, al wat rein is, al wat lieflijk is, al wat welluidend is, als er enige deugd is en als er iets prijzenswaardigs is, bedenk dat.
Wanneer je bepaalde Bijbelgedeelten isoleert, kan de gedachte ontstaan dat de Schrift waarschuwt tegen het vergaren van, en handelen met kennis. Als je dit combineert met de hedendaagse opvatting dat de Farizeeën en Schriftgeleerden ‘kenners’ van de Schrift waren, maar die “kennis” hen niet heeft geholpen de Christus te herkennen, heb je een perfect recept om naar een ander extreem uit te wijken.
Kijk bijvoorbeeld naar de volgende verzen
Vertrouw op de HEERE met heel je hart, en steun op je eigen inzicht niet.
Maar het dwaze van de wereld heeft God uitverkoren om de wijzen te beschamen, en het zwakke van de wereld heeft God uitverkoren om het sterke te beschamen.
En wat de afgodenoffers betreft: wij weten dat wij allen kennis bezitten. De kennis maakt opgeblazen, maar de liefde bouwt op.
die altijd leren en nooit tot kennis van de waarheid kunnen komen.
Gebaseerd op Schriftgedeelten zoals deze, leren anti-intellectuelen, in de kerk, dat christenen zich meer zouden moeten richten op “zaken van het hart” in tegenstelling tot het verstand. Het bestuderen en analyseren van de Schrift bijvoorbeeld, is niet iets van “het hart”, beweren ze, maar van het “intellect”. Hierdoor zitten er veel mensen in de kerkbanken en predikers achter kansels die zich in een gevaarlijke positie bevinden. Het gevolg hiervan is een onvolwassen, oppervlakkig en wankelbaar geloof.
Oorzaak
Een belangrijke oorzaak van de anti-intellectuele houding die er heerst onder belijdende christenen en kerken, is een veronderstelling over de Heilige Geest. De aangenomen gedachte is in veel kringen dat men alleen van de Geest “ervaart” wanneer men niet actief redeneert op basis van betrouwbare informatie. Het werk van de Geest wordt dus gezien als iets wat we “zien” of “voelen” wanneer we niet bewust nadenken of handelen. Maar de Schrift associeert de Geest nergens met oncontroleerbare emotie, of beperkt Hem tot ongeplande, onverwachte, niet-rationele en dramatische ervaringen. Zelfs de gebeurtenissen in Handelingen 2, hoewel onverwacht en dramatisch, kunnen worden verklaard aan de hand van profetieën gesproken door de profeet Joël. Waarheid dus.
Daarbij is het van belang om op te merken dat de Heilige Schrift het innerlijke en het intellectuele niet als tegengestelden beschouwt. De Bijbel leert ons dat onze emoties, gevoelens en waarden (“het hart”) zo nauw verweven zijn met ons vermogen tot redeneren, analyseren en kennis vergaren (“het verstand”) dat ze vaak naadloos in elkaar overvloeien, zonder duidelijke grens.
Het meest gebruikte Hebreeuwse woord voor “hart” in het Oude Testament is “lev”. In het boek Spreuken wordt “lev” gebruikt in de context dat met “lev” emoties worden ervaren, keuzes worden gemaakt, maar ook begrepen, plannen worden gesmeed, er wordt gestudeerd, er wordt onderwezen en overdacht. Dus wanneer Spreuken 4:23 ons aanspoort om ons hart (lev) zorgvuldig te bewaken, impliceert dit dat we onze volledige innerlijke mens moeten beschermen, zowel de intellectuele als niet-intellectuele aspecten.
Het Nieuwe Testament weerspiegelt een vergelijkbaar concept. Het meest voorkomende woord voor “hart” in het Nieuwe Testament is “kardia”. Kardia denkt, begrijpt, stelt vragen, overdenkt en boven alles, “kardia” redeneert .
Het grote gebod
Toen de Heere Jezus werd gevraagd wat het grote gebod in de wet was, antwoordde Hij:
(37) U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand. (38) Dit is het eerste en het grote gebod.
Het lijkt erop dat één aspect van dit gebod aan de kerk is ontsnapt. Ja, de kerk erkent de noodzaak om de Heere met het hart lief te hebben. De kerk erkent de noodzaak om God lief te hebben met de ziel. Echter lijkt het derde aspect van het grote gebod ver te zoeken in de kerk. De christen wordt namelijk ook geboden de Heere lief te hebben met het verstand.
Gevaren en gevolgen
Het falen om dit te doen is niet zonder gevaren en gevolgen. We zien het overal om ons heen.
Denk aan onze perceptie van de HEERE, onze God. Omdat het systematisch bestuderen van de Schrift als iets van de wil van de mens wordt gezien, en niet het werk van de Heilige Geest, groeien anti-intellectuelen niet in de genade en kennis van God waardoor ze een eenzijdige kijk op God ontwikkelen. Hoe we naar God kijken bepaald hoe we omgaan met bepaalde vragen en hoe we die beantwoorden. Denk aan vragen als: wat is redding? Hoe zien we de mensheid? Hoe ziet God de mensheid? Hoe gaan we om met andere religies en hoe gaan we met elkaar om in de kerk? Anti-intellectisme laat belijdende christenen en de kerk zonder enig fundament om te weten waar de kerk voor staat en waarom ze daar voor staat.
Denk eens aan kwesties met betrekking tot kerkelijke tucht, de keuze van aanbiddingsmuziek en discipelschap. Als we een anti-intellectuele benadering van het geloof en de Schrift hanteren, lopen we het risico liefde te verwarren met tolerantie voor zonde, en daarmee hetzelfde gedrag dat de apostel Paulus de kerk in Korinthe verwijt: zich beroemen op hun spiritualiteit maar zonde goedkeuren. Maar wanneer we, onder leiding van de Geest, het geloof en de Schrift benaderen met het hart en het verstand, erkennen we dat de liefdevolle handeling is om een broeder of zuster die in zonde leeft te corrigeren. Als zij weigeren zich te bekeren, nadat we geduldig en met gebed hebben gewacht, dienen we hen op liefdevolle wijze onder tucht te plaatsen.
Ditzelfde geldt voor muziek in de kerk. Is het Bijbels en behaagt het de HEERE God om elk lied te zingen omdat de Naam van Jezus erin voorkomt, of moeten we elk lied en de mensen die de liederen schrijven en uitvoeren onderzoeken op hun trouw aan de Schrift? Als God een God van waarheid is, is het dan niet noodzakelijk om waarheid te zingen over Hem en tot Hem?
De oproep van de apostel Paulus
Verder, broeders, al wat waar is, al wat eerbaar is, al wat rechtvaardig is, al wat rein is, al wat lieflijk is, al wat welluidend is, als er enige deugd is en als er iets prijzenswaardigs is, bedenk dat.
Paulus spoort ons aan om na te denken. Om onze gedachten te richten op specifieke dingen zoals waarheid. Hoe we denken, beïnvloedt wat we verlangen, en wat we verlangen, beïnvloedt hoe we denken. Dit komt tot uiting in onze handelingen. De Heere Jezus zei: “Want uit het hart komen boosaardige overwegingen, alle moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen, lasteringen.” En de enige manier waarop we hiertegen kunnen strijden, is door ons te voeden en in gebed te mediteren op het Woord van God. God gebruikt Zijn Woord om ons te heiligen, wat invloed heeft op ons hele innerlijke wezen.
Het baseren van onze conclusies over waarheid, fout, goed en slecht op intuïtie en gevoelens, zonder aandacht voor kennis en helder denken, is niet in overeenstemming met het christelijke geloof. Het is eerder een wereldse overgave aan de gemakzuchtige en luie sentimentaliteit van onze tijd.
Wees niet anti-intellectueel. Wees niet anti-waarheid. De God die je belijdt te dienen, is de God van de waarheid.